Diyot, elektrik akımını yalnızca tek yönde ileten yarı iletken ve iki uçlu bir devre elemanıdır. Elektronik devrelerin en temel yapı taşlarından biri olarak kabul edilir. Diyot, N tipi ve P tipi iki yarı iletken maddenin birleşiminden oluşur. P kutbuna Anot, N kutbuna ise Katot adı verilir. Bu iki kutup ilk birleştiğinde, P tipindeki maddenin oyukları ile N tipi maddenin elektronları birleşim noktasında birbirlerini nötr ederler ve nötr bir bölge meydana getirirler. Bu nötr bölge, kalan diğer P tipi maddenin oyukları ve N tipi maddenin elektronlarının birleşmesine engel olur. Transistörler, entegre devreler ve lojik devreler diyotların birleşmesiyle yapılır. Diyotların Sınıflandırılması
Yarı iletken diyotlar, nokta temaslı diyotların üretimiyle yapılmıştır. Yarı iletken diyotların yapılmasından sonra transistörler, elektronik devre elemanı olarak kullanılmaya başlanmış ve bu sayede elektronik alanda hızlı gelişmeler yaşanmıştır. Nokta temaslı diyotlar düşük akım, sıcaklık ve güçte çalışabildikleri için bir süre sonra yerlerini PN Yüzey Birleşmeli Diyotlar almaya başlamıştır. Diyotun İşlevi Diyotlar, bir yöndeki akımları ihmal edilebilecek kadar küçük, diğer yöndeki akımları ise çok büyük olan devre elemanlarıdır. İhmal edilebilecek kadar küçük olan akım yönüne doğru yön/iletim yönü, büyük olduğu yöne ise ters yön/tıkama yönü adı verilir. Diyotun İletime Geçmesi Diyotun N kutbu olan Katot negatif (-) işaretiyle, P kutbu olan Anot pozitif (+) işaretiyle gösterilir. Diyot sembolü ise akım geçiş yönünü gösteren ok [->] şeklinde ifade edilir. Gerilim kaynağının pozitif kutbu Anot'a, kaynağın negatif kutbu Katot'a gelecek şekilde gerilim uygulanırsa diyot iletime geçer ve akım akmaya başlar. Bu durum doğru polarizasyon olarak adlandırılır. Eğer diyotun Anot'una negatif; Katot'una pozitif kutup uçları bağlanırsa herhangi bir iletim gerçekleşmez ve bu duruma da ters polarizasyon denilir. Diyotların Kullanım Alanları Diyotlar, birçok elektronik devrede önemli işlevler üstlenirler. İşte diyotların bazı kullanım alanları:
Diyotların bu işlevleri, elektronik cihazların güvenli ve verimli bir şekilde çalışmasını sağlar. Sonuç Diyotlar, elektrik akımını tek yönde ileterek çeşitli elektronik devrelerde kritik görevler üstlenirler. Elektronik mühendisliğinde temel bir bileşen olarak kullanılan diyotlar, doğrultma, gerilim düzenleme, dalga şekillendirme ve koruma gibi birçok uygulamada vazgeçilmezdir. Diyotların doğru ve etkili bir şekilde kullanılması, elektronik sistemlerin performansını ve güvenliğini artırır. |