RAM, rastgele erişimli bellek anlamına gelen İngilizce "Random Access Memory" kelimelerinin baş harflerinden oluşan bir bilgisayar terimidir. RAM, verilerin depolanabildiği, silinebildiği, değiştirilebildiği ve okunabildiği bir bellek türüdür. Elektrik kesintilerinde RAM bilgileri depolamaz; tüm veriler silinir, başka bir deyişle RAM bellek boşalır.

Bilgisayarlarda hafıza kelimesi çeşitli anlamlara gelebilir. Sabit disk dediğimiz hard disk de bir hafızadır, RAM de hafızadır. Buradaki ana fark, sabit diske kaydedilmiş bilgilerin elektrik kesintilerinden etkilenmemesi ve verileri saklamaya devam etmesidir. RAM hafıza ise elektrik veya güç kesildiğinde verileri kaybeder ve sıfırlanır.

RAM bellek, sabit belleklere kıyasla oldukça hızlıdır. Bu nedenle, bilgisayar sisteminin hızı RAM kapasitesi ve hızı ile doğrudan ilişkilidir. Bilgisayarınızın belleği, kapasitesine uygun olmalıdır. Daha fazla veri yüklemek için bilgisayarınızın kaldıramayacağı RAM kullanmak, bilgisayarınızı hızlandırmaz ve işinizi kolaylaştırmaz. Ayrıca, RAM anakart ve diğer bileşenlerle uyumlu olmalıdır. Çok hızlı bir bilgisayar sistemi, RAM kapasitesi düşük olduğunda yavaş çalışacaktır. Bu nedenle RAM, bilgisayarın çalışması için oldukça önemli bir bileşendir.

RAM bellekler, kaydedilecek bilgilerin her seferinde farklı rastgele adreslerden seçilmesi nedeniyle bu ismi alır. Öncelikle bilgiler RAM üzerine kaydedilir, daha sonra işlemciye aktarılır ve işlenen veriler tekrar RAM üzerine kaydedilir, gerekli adreslere gönderilir. Bu işlem, bilgisayara oldukça yüksek hız kazandırır.

RAM bellekleri yapısal olarak yakından incelediğimizde, bir kart devre üzerinde çift taraflı olarak, iki veya ikinin katları olacak şekilde sıralanmış bellek yongalarından oluştuğu görülür. Bu yongaların her biri belirli bir veri depolama kapasitesine sahiptir ve aynı devre üzerinde sıralanmış bu yongaların toplam veri kapasitesi RAM belleğin kapasitesini belirler.

Örneğin, her biri 32 MB veri kapasitesine sahip olan 8 adet yonga bulunan bir RAM kart devresinin toplam veri kapasitesi 32 * 8 = 256 MB olacaktır. Eski RAM kart devrelerinde tek taraflı olarak sıralanan yongalar, yeni DIMM teknolojisi ile her iki tarafa da yerleştirilerek toplam veri kapasitesi artırılmıştır. DIMM teknolojisi, "Dual In-line Memory Module" kelimelerinin baş harflerinden meydana gelmiş, çift katmanlı bellek modül olarak adlandırılan bir teknolojidir ve yeni nesil anakart modüllerinin hepsi bu teknoloji ile üretilmektedir.

RAM bellekte bulunan her bir yongayı yakından incelediğimizde, silikon bir yapıya sahip olan bu yongalar, içinde bulunan milyonlarca transistör ile doğru orantılı bir kapasiteye sahiptirler. Temel mantık olarak, yonga üzerinde belirli adresi olan bölmelere belirli boyutta veri girişi yapılır. Adres bölmelerinin her birisinin büyüklüğü, RAM belleğin veri boyutuna etki eden en önemli faktördür. İkinci bölüm ise data bölümüdür ve verinin yazıldığı bölümdür. Her adrese yazılacak olan data, büyüklüğünü belirler.

Günümüzdeki kişisel bilgisayarlarda RAM eklemek veya değiştirmek amacıyla yuvalar bulunur. Bu yuvalara uygun RAM yerleştirilerek bilgisayara olağanüstü hız kazandırılabilir.