Safra kesesi, karaciğerin ürettiği safra sıvısını depolama görevini üstlenir. Açlık durumunda safra kesesinde birikmeye başlayan safra, konsantre edilerek burada depolanır. Sindirim esnasında ise safra kesesi kasılarak içindeki safrayı bağırsaklara boşaltır. Bu mekanizma, sindirimdeki yağlı maddelerin emilimini kolaylaştırır.

Karın üst tarafında, karaciğerin hemen altında armut benzeri bir yapıya sahip olan safra kesesi, karaciğerin ürettiği safrayı konsantre eder ve safra yolları aracılığıyla bağırsağa akışını sağlar. Ancak bazen safra içindeki kolesterol veya pigmentler çökelek oluşturarak taş oluşumuna neden olabilir. Taşların büyüklükleri farklı olup genellikle kolesterol taşlarından oluşur. Röntgen çekiminde görünmeyen taşlar genellikle ağrıyla kendini belli eder ve oldukça rahatsız edici olabilir.

Yetişkinlerde günde ortalama 700 ml safra üretilir. Safra, besinlerle alınan yağları küçük parçalara bölerek sindirimde önemli bir rol oynar. Bunun dışında yağların sindiriminden kalan son ürünlerin ve yağda çözünen vitaminlerin emiliminde de etkilidir. A, D, E, K vitaminleri yağda çözünen ve safra yardımıyla emilimi sağlanan vitaminlerdir. Kandaki yıkım ürünleri de safra yardımıyla vücut dışına atılır. Safradaki aşırı su ve tuz kaybı, safra kesesinde fazla kolesterol salgılanması gibi etkenler sonucunda kolesterol çökeltiye dönüşerek safra kesesinde taş oluşumuna yol açar. Safra kesesinin taş oluşumundan veya başka bir sebepten tıkanması durumunda safra bağırsaklara gönderilemez. Bu durumda safra kesesi veya karaciğer tarafından emilir ve kana karışır. Böyle bir sorunda kişide sarılık belirtileri ortaya çıkar. Göz aklarında ve ciltte sarılık oluşur. Safra, bağırsaklara gelen mide asidinin etkisiyle asidik özellik kazanan besinleri nötralize eder ve antiseptik yapısı nedeniyle zararlı bakterilerin yok edilmesinde etkili olur.

İltihaplanmanın en önemli sebebi safra kesesinde oluşan taşlardır. Kolekstit denilen iltihaplanma akut ve kronik şekilde etkili olabilir. Kronik iltihaplanma safra kesesinin büzülmesine neden olur ve işlevini yapmasını engeller. Safrada büyüme olduğunda, gaz ve hazımsızlık sorunları yaşanır. Hastanın karın ağrısı çekmesi de bu yüzdendir. Sağ kaburgaların alt kısmında etkili olan ağrı ve sarılık, iltihaplanma sonucunda gelişir. Yaşı 40 üzerinde olan ve kilolu olanlar safra kesesi iltihaplanması açısından riskli konumdadır. Safra kesesindeki akut iltihaplanma ise karnın sağında ani ağrıya, sırt ve omuz bölgesine yayılan ağrıya yol açar. Bu esnada hastada bulantı ve kusma, ateş gibi belirtiler de ortaya çıkar.

Safra kesesi içindeki kolesterol ve diğer pigmentlerin oluşturduğu çökelek, safra taşlarının nedenidir. Safra kesesinde bozulan denge, farklı büyüklükte ve yapıda taşların oluşmasına yol açar. Çoğunluğu kolesterol taşları olan oluşumlar ilk aşamada röntgende bile tespit edilemez. Kalsiyum oranının artması sonucunda düz röntgende tespit yapılabilir. Kadınlar ve fazla kilosu olanlar taş oluşumunda riskli konumdadır.

Safra kesesi işlevini görmediğinde hangi yakınmaların oluşabileceği hakkında bilgiler verdik. Bu belirtileri hissediyorsanız, mutlaka bir sağlık kuruluşuna başvurmalısınız.