Turbonun temel amacı, daha az yakıtla motordan daha fazla güç ve tork elde etmektir. Egzoz gazı içinde bulunan atık enerjiyi motora geri gönderir. Silindire püskürtülen yakıt, bu oksijenle karışarak yanma verimliliğini artırır. Turbonun gücünü daha da artırmak için "intercooler" (ara soğutucu) adı verilen bir sistem eklenmiştir. Turbodan çıkan havanın ısısı yaklaşık 160ºC'dir. Bu hava, intercooler'dan geçirilip soğutularak havanın yoğunluğunun artırılması sağlanır. Intercooler kullanımı sayesinde egzoz gazı çıkışının iyileşmesi, motor veriminin artması ve turbo'dan geçen havanın motora girmeden önce soğuması ile ısıl gerilimlerin düşmesi sağlanarak motor performansı artırılır. Turbo Motora Neden İhtiyaç Duyulur? Şirketler, turbo motorlardan daha çok yararlanmak istemektedir. Türkiye'de üretilen 1.3 ve 1.5 dizel motorlar turbo motor güçlendirmesi yapılarak piyasaya sunulmaktadır. Motor hacmi düşük olan araçlar, turbo motor olmadığında çok hantal olur ve istenilen performansı veremezler. Dolayısıyla piyasada da pek tutunamazlar. Turbo motor ilaveli bir araç, 2500 devirden sonra devreye girdiğinde aracın performansını önemli ölçüde artırır. Bu nedenle turbo destekli motorlu araçlar piyasada daha çok talep görmektedir. Turbo Motor Kullanma Esasları Turbo motorlarda, motorun çalıştırılması ve durdurulması esnasında motorun rölantide çalıştırılıp bir süre beklenmesi gerekmektedir. İlk çalıştırmada motor yağ basıncı ihtiyaç duyulan seviyeye gelinceye kadar (20 saniye kadar) rölanti devrinin üzerine çıkılmaması, vites boş pozisyonda iken gaz pedalına yüklenilmemesi ve soğuk havalarda bekleme süresinin biraz artırılması gerekmektedir. Çünkü turbonun çarklarına henüz motor yağı gelmediği için turbo çarkları yağsız dönmeye başlar ve hasar görür. Aynı şekilde uzun bir yolculuktan döndükten sonra motoru hemen durdurmayın; birkaç dakika vites boştayken rölantide çalıştırın. Sebebi, motor stop ettikten sonra bile turbo kanatlarının dönmeye devam etmesidir. Turbo çarkları motor yağıyla beslenemediği için turboda hasar oluşur. Yoğun ve yorucu bir işten sonra dinlendiğimizde nabzın hala attığını fark ederiz. Turbo motorların durumu da buna benzemektedir. Turbo Motorların Sınıflandırılması Teknolojinin gelişmesiyle turbolar da gün geçtikçe gelişiyor. Bu sayede 1.0 litre altındaki motorlarda bile 1 tonun üzerinde araca yetecek güç üretilebiliyor. Turboların sınıflandırılması aşağıdaki gibidir: Turbo Büyüklüğü ve Flanş Tipine Göre Sınıflandırma Turbonun hava emiş miktarına ve egzoz sistemine birleştiği flanş tipine göre sınıflandırılır: Rulmansız Turbo Yaygın ve ucuz tip turbodur. Türbinin mile birleştiği yerde yüzüğe benzer bir yatak vardır. Ucuz ve tamir edilmesi kolay olduğu için otomobil üreticileri tarafından tercih edilir. Rulmanlı Turbo Rulmanlar sürtünmeyi azalttığı için dönme hareketi kolaylaşır ve türbin pervanesi %30 daha hızlı dönerek çok daha fazla hava emer. Turbonun Adedi ve Teknolojisine Göre Çeşitlendirme
Ek Bilgiler Modern turbo sistemleri, çevreye duyarlı ve yakıt tasarrufu sağlayan motorların geliştirilmesine katkı sağlar. Turboşarjlı motorlar, daha düşük hacimli motorların daha yüksek performans sunmasına olanak tanır ve bu da daha az yakıt tüketimi ve daha düşük CO2 emisyonları anlamına gelir. Sonuç olarak, turbo motorlar, araç performansını artırırken yakıt verimliliğini ve çevre dostu özellikleriyle de öne çıkmaktadır. Teknolojinin ilerlemesiyle birlikte turbo sistemlerinin daha da gelişmesi beklenmektedir. |