Karnitin, yağ yakıcılar denildiğinde ilk sıralarda yer alır. Karnitin veya L-Carnitine, spor yapanların mutlaka duyduğu bir isimdir. Karnitin, vücutta besinler aracılığıyla üretilen bir bileşiktir. Tüketilen besinlerden alınan Lisin ve Metiyonin sentezi sonucunda oluşur. Kas dokusu ve beyin, karnitinin depolandığı yerlerdir. Bilim insanları bu yüzden karnitini amino asit veya vitamin benzeri bir madde olarak tanımlar. Karnitinin vücuttaki işlevi, yağ asitlerini sitozolden mitokondriya taşıma, yağların parçalanması ve enerjiye dönüşümünü sağlamaktır. Bu nedenle sporcular için üretilen gıdalarda ve sağlıklı besinlerin içeriğinde yüksek oranda karnitin bulunur. Ancak karnitin, yağın kasa dönüşümünü sağlamaz. Karnitin sadece kardiyo sırasında, yani koşu yaparken, bisiklete binerken, yüzerken ve benzeri aktivitelerde yağ yakımını sağlar. Spor yapmadan karnitin yağ yakmaz. Spor yapanlarda ve aktif bir yaşam sürenlerde karnitin, ter atmayı ve yağ kaybetmeyi sağlar. Karnitin Nerelerde Bulunur? Karnitin en fazla et ve et ürünleri içinde bulunur. Doğal ortamda yetişen hayvanların etlerinde daha fazla karnitin bulunurken, seri üretim yapılan hayvanlardaki karnitin oranı daha düşüktür. Bu durum, günümüzde obezitenin yaygınlaşmasını açıklayabilir. Bu nedenle karnitin dışarıdan alınabilir. Güvenilir markaların satışa sunduğu karnitin tercih edilerek, vücuttaki eksiklik giderilebilir. Aksi halde obezite gibi ciddi hastalıkların yaygınlaşması engellenemez. Özellikle vejetaryen olan kişiler karnitin ihtiyacını bu şekilde karşılamalıdır. Karnitinin Faydaları Vücutta antioksidan görevi gören karnitin, bazı hastalıkların oluşmasını veya ilerlemesini hızlandıran serbest radikallere karşı koruma sağlar. Kalp ve damar hastalıkları, beslenme bozuklukları, şeker hastalığı gibi toplum sağlığında önemli yerleri bulunan hastalıklardan korunmayı sağlar. Karnitinin hastalıklar üzerindeki etkisini birlikte inceleyelim: Kalp Krizi Kalp krizi geçirenlerin yeni bir ataktan korunması için kullandığı ilaçlara ilave olarak karnitin takviyesi alması, kalp krizi riskinin azaltılması açısından önemlidir. Ancak bu konudaki çalışmalar kesin olmadığından, hastaların doktora danışarak karnitin takviyesi alması gerekir. Anjin Yapılan araştırmalarda, anjin hastalarının karnitin takviyesi alması halinde, egzersizde göğüs ağrısı yaşamadan çalışmalarına devam edebileceği belirlenmiştir. Fakat alınacak karnitin miktarı mutlaka doktor denetiminde belirlenmelidir. Diyabetik Nöropati Kandaki şekerin kontrolsüz şekilde yüksek olması sinirlerde hasara, vücutta kol, bacak, parmak gibi bölgelerde his kaybına, ağrılara neden olur. Bu sorunlar karnitin takviyesi alınarak çözümlenebilir. Araştırmalarda karnitinin sinir hasarı onarımında etkili olduğu belirlenmiştir. Fakat çalışmaların geliştirilmesine ihtiyaç vardır. Periferik Damar Hastalığı Damar sertleşmesi, akut damar tıkanıklığı gibi sorunlara neden olan periferik damar hastalığında karnitin takviyesinin bacak ağrısı, bacaklarda kramp gibi etkileri azalttığı görülmüştür. Bu hastalar, damardaki tıkanıklık nedeniyle bacaklara giden kanın azalması sonucunda yürüme zorluğu çekerler. Doktor gözetiminde karnitin hastalara takviye olarak verilebilir. Alzheimer Toplumda giderek yaygınlaşan bu hastalığın ve karnitin bağlantısının araştırma çalışmaları devam etmektedir. Bazı çalışmalarda karnitin hastalığın ilerlemesini yavaşlatmıştır, ancak bazılarında herhangi bir etkisi olmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Tıp alanında bu konudaki çalışmalara devam edilmektedir. Sperm Azlığı Erkeklerdeki bu sorun, vücuttaki karnitin eksikliğinden kaynaklanabilir. Karnitin takviyesi yapılarak, sperm sayısı artırılabilir, hatta sperm kalitesi de iyileştirilebilir. Böbrek Hastalıkları Böbrekler karnitin üretiminden sorumludur. Bu yüzden böbreklerin etkilendiği hastalıklarda vücuttaki karnitin seviyesinde düşme olur. Bu durumda doktor önerisiyle karnitin takviyesi alınabilir. Sertleşme Sorunları Erkeklerde gerek şeker hastalığında gerekse prostat ameliyatı sonrasında sertleşme bozukluğu gelişebilir. Başka sorunlar da buna neden olabilir. Bu hastalar üzerinde yapılmış çalışmalarda karnitin takviyesi alınmasının sertleşme sorunlarına çözüm olabileceği gösterilmiştir. Fiziksel Performans Özellikle sporla uğraşanlar ve aktif yaşamı olan kişilerin karnitin kullanması, fiziksel performans üzerinde olumlu etkiler yapabilir. Ancak bazı araştırmalarda, sağlıklı kişilerin karnitin takviyesi almasının pek faydalı olmadığı yönündedir. Hipertiroidizm Bu hastalarda ortaya çıkabilecek sinirlilik, uykusuzluk, titreme gibi sorunların azaltılmasında karnitin alımının faydalı olacağı konusunda görüşler vardır. Hastaların doktora danışarak hareket etmesi doğru olacaktır. Sonuç olarak, karnitin vücutta üretilen ve çeşitli sağlık yararları sunabilen bir bileşiktir. Hastalıklardan korunmak, aktivite sırasında yağın kasa dönüşmesini sağlamak ve genel sağlık durumunu iyileştirmek için karnitin önemlidir. Ancak dışarıdan takviye şeklinde alınacak karnitin mutlaka doktor önerisiyle ve uygun dozda olmalıdır. En doğrusu, vücuda doğal yollardan karnitin almaya çalışmaktır. |