Karbüratör Ne İşe Yarar?

Karbüratör, içten yanmalı motorlarda benzin-hava karışımını sağlamak için kritik bir rol oynar. Hava akışını ve yakıt oranını otomatik olarak ayarlayarak, motorun verimli çalışmasını destekler. Çeşitli türleri ve devreleri ile motor performansını optimize eder.
Karbüratör Ne İşe Yarar?
28 Ağustos 2024

Karbüratör Ne İşe Yarar


Karbüratör, içten yanmalı motorlarda motorun silindirlerinde yanacak benzin-hava karışımını sağlayan bir aygıttır. Pistonların silindirdeki emiş gücüyle çekilen hava, karbüratörün içinden geçerken bir miktar benzini de beraberinde sürükleyerek buharlaştırır. Oluşan gaz karışımı silindirlere girerek bujilerden saçılan kıvılcımla ateşlenir. Karbüratör, çekilecek havayı ve karışacak benzinin oranını düzeneklerle otomatik olarak ayarlar. Karbüratörün ilk örnekleri 19. yüzyılın sonunda ortaya çıkmıştır ve "yüzey karbüratörü" olarak adlandırılmıştır. Bu tür karbüratörlerde hava, yakıtın yüzeyi üzerinden geçirilerek emilir ve böylece havayla karışarak yanan bir karışım oluşturur. Daha sonra geliştirilen fitilli karbüratör de yüzey karbüratörü gibi çalışır, fakat bunlarda hava yakıtın üstünden değil, bir uçları yakıta batırılmış fitillerin üstünden geçer. Yakıt, fitillerden buharlaşarak havayla karışır. Buharlaşmayı kolaylaştırmak amacıyla motordan gelen sıcak havadan yararlanılır. Günümüzde kullanılan iki temel karbüratör türü geliştirilinceye kadar bu karbüratörler kullanılmıştır.

Karbüratör Çeşitleri


Karbüratörler havanın akış yönüne göre iki çeşittir:

  • Dikey Akışlı Karbüratörler: Otomobillerde kullanılır ve hava boğazı dikey pozisyondadır. Yakıt haznesi boğazın yan tarafında bulunur. Çoğunlukla üst bölümde hava filtresi, altında da çekme manifold bulunur. Hava akış yönü aşağıdan yukarıya doğru olan bazı modelleri uçak motorlarında kullanılmıştır.
  • Yatay Akışlı Karbüratörler: Motosikletlerde kullanılır. Bu tür karbüratörler, küçük jeneratör, çim biçme makinesi, motorlu testere ve ilaçlama motoru gibi makinelerde tercih edilir. Benzin haznesi boğazın alt tarafındadır ve gaz pistonu bulunur.

Boğaz Sayısına Göre Karbüratörler


  • Tek Boğazlı Karbüratör: Otomobillerde, hız yükseltmek, yokuş yukarı gitmek veya ekstra kuvvet gerektiren durumlarda, motora giren hava miktarı ve karışımdaki benzin oranının artırılması gerekir. Tek boğazlı karbüratörlerde, gaz kelebeğinin dörtte üç oranında açılmasıyla birlikte, boğaza başka bir kanaldan daha benzin akmaya başlar.
  • Çok Boğazlı Karbüratör: Boğaz sayısı iki, dört, altı veya daha fazla olabilir. Motosikletlerde ve yarış arabalarında, genellikle her silindir başına bir boğaz düşecek şekilde üretilmiş karbüratörler kullanılır. Bunlarda tüm gaz kelebekleri aynı anda çalışır. Otomobillerde kullanılan karbüratörlerde ise boğazların yarısı, sadece yüksek miktarda güç gerektiğinde devreye girer.

Karbüratörün Görevleri

Karbüratörün temel görevi, yakıt buharı ve hava karışımını aracın yük ve hızına göre sağlamak ve ölçmektir. Motor ısısı, hızı ve yükü dolayısıyla mükemmel bir karışımı sağlamak oldukça zordur. Motor soğuk ve rölantide çalışırken karbüratör bir miktar zengin yakıt karışımı gönderir. Gaz plakasının kapalı ve hava filtresinden gelen havanın jikle plakası tarafından kısılmış olduğu durumlarda, motorun emişi rölanti memesi tarafından artırılır. Vakum içindeki yakıt seviyesi, şamandıra ile sabit seviye haznesindeki benzini çeker, hız için gaza basıldığında daha fazla yakıt sağlanır. Pedal bağlantısı, jikle plakalarını açarak içeriye hava doldurur. Bu işlem memelerden ilave yakıt gelmesini de sağlar. Karbüratörün ortasındaki dar boşluktan geçen hava, memelerin emme yaparak yakıt almaya devam etmesini sağlar. Sabit seviye haznesindeki benzin seviyesi düşünce şamandıra da aşağı düşer ve yakıt borusunu açar, böylece karbüratör içine yeni yakıt almış olur.

Karbüratörün Devreleri

  • Jikle Devresi: Soğuk havalarda, motorun kolay çalışmasını sağlayan devredir.
  • Rölanti Devresi: Aracın gazına basmadan kendiliğinden çalıştığı devredir.
  • Kalkış Devresi: Birden gaza basıldığında karbüratörden silindire ek yakıt gönderen devredir.
  • Yüksek Hız Devresi: Gaz pedalına basıldığında, karbüratörden silindire yakıtın gittiği devredir.
  • Güç Devresi: Gaz pedalına basıldığı andaki devredir. Gaz pedalına basılmasına göre karbüratörden silindire giden yakıt ve hava karışımının miktarını ayarlamaktadır.

Sizden Gelen Sorular / Yorumlar

soru

Melinay

04 Ağustos 2024 Pazar

Karbüratörün çalışma prensibi nasıldır? Hangi durumlarda zengin yakıt karışımı gönderir? Başka yakıt sistemleri karbüratörle aynı işlevi görebilir mi?

Cevap yaz
1. Cevap
cevap

Admin

Karbüratörün Çalışma Prensibi
Karbüratör, motorun çalışabilmesi için hava ve yakıt karışımını uygun oranlarda sağlayan bir cihazdır. Temel prensibi, hava akımının oluşturduğu vakum etkisiyle yakıtın tanktan emilmesi ve hava ile karıştırılarak motora gönderilmesidir. Karbüratör, hava akış hızına göre yakıt miktarını ayarlayarak, motorun ihtiyaç duyduğu karışımı sağlar.

Zengin Yakıt Karışımı Gönderen Durumlar
Karbüratör, çeşitli durumlarda zengin yakıt karışımı gönderebilir. Bu durumlar arasında motor soğukken çalıştırılması, yüksek hızda çalıştırılması veya hava filtrelerinin tıkanması yer alır. Ayrıca, motorun yüksek yük altında çalışması gibi durumlar da zengin karışım ihtiyacını artırır.

Diğer Yakıt Sistemleri
Karbüratörle aynı işlevi görebilen başka yakıt sistemleri de bulunmaktadır. Örneğin, enjektörlü sistemler modern araçlarda yaygın olarak kullanılır. Bu sistemler, yakıtı doğrudan silindire enjekte ederek daha hassas bir karışım oluşturur. Dolayısıyla, karbüratörlerin yerini alan enjektörlü sistemler, verimlilik ve performans açısından daha avantajlıdır.

Soru Sor / Yorum Yap

şifre
Çok Okunanlar

Haber Bülteni