İşlemci Ne İşe Yarar?

İşlemci, bir bilgisayarın merkezi beyni olarak görev yapar, verilerin işlenmesini ve sistem bileşenleri arasındaki iletişimi yönetir. Aritmetik ve mantıksal işlemleri gerçekleştirme yeteneği ile modern elektronik cihazların temel yapı taşlarından biridir. Gelişen teknoloji sayesinde performansı sürekli artmaktadır.
İşlemci Ne İşe Yarar?
09 Eylül 2024

İşlemci Ne İşe Yarar


İşlemci, Merkezi İşlem Birimi (Central Processing Unit - CPU) olarak da bilinir. İşlemci, bilgisayarda bulunan birimlerin çalışmasını ve birimler arasındaki veri akışını kontrol eden, veriyi işleme görevlerini üstlenen elektronik bir aygıttır. Aynı zamanda bilgisayarın beyni olarak da adlandırılır. Bilgisayardaki işlemleri gerçekleştirip işlemi gerekli yerlere göndermeyle görevli donanımdır. Klavyedeki bir tuşa basmaktan tutun da en kompleks işlemlere kadar oluşan veri, işlemciden işlenir. Akıllı telefonlardan televizyonlara, otomatik çamaşır makinelerinden fabrikalardaki üretim makinelerine kadar tüm elektronik sistemlerde işlemci bulunur.

İşlemcinin Temel Görevleri


İşlemci, komut verilen veriyi çalıştırmakla birlikte aldığını yeni verileri bir bütün haline getirerek yeni veriler de üretebilir. Yukarıda da bahsettiğimiz gibi işlemciler, elektronik sistemlerin beynidir. İnsan beyninin vücudun diğer bölümlerine sinir hücreleriyle iletişim kurması gibi işlemciler de transistörler sayesinde elektronik sistemlerdeki diğer parçalara ulaşıp onlara komutlar verir ve yönetir. Bu transistörler, yarı iletken malzemelerdir ve içlerinden elektronik sinyaller geçer. Bu elektronik sinyalleri sinir hücrelerine benzetebiliriz.

1970'lerin ortasında mikroişlemci olarak adlandırılan işlemcilerin üretilmesiyle, işlemciler bilgisayarlar dışında da televizyon, araba gibi elektronik sistemlerde de kullanılmaya başlanmıştır. 1971 yılında, ilk olarak Intel 4004 adlı mikroişlemci üretilmiştir. 1974 yılında ise üretilen Intel 8080 adlı mikroişlemci, ilk geniş çaplı kullanım alanına sahip olmuştur. Intel 8080 ile eski modelindeki merkezi işlem biriminin çalışma metotları tam anlamıyla değişim göstermiştir. Gelişen teknoloji sayesinde de boyutları küçülen bilgisayarlar ve telefonlar için daha küçük çapta fakat daha gelişmiş mikroçiplerin üretilmesi zorunlu hale gelmiştir.

İşlemcinin Aritmetik ve Mantıksal İşlevleri


İşlemci, ALU (Aritmetik ve Mantıksal İşlem Birimi) sayesinde aritmetik ve mantıksal işlem yapma kapasitesine sahiptir. Bu yeteneğiyle giriş ve çıkış birimleri arasındaki veriyi, yazılım ile uygun şekilde çalışmasını sağlar. İşlemci, makine dili olarak adlandırılan kodlama sistemi ile çalışır. Bu kodlama sistemi, bilgisayarın anlayabileceği işlem kodlarından oluşur. Bir mikroişlemcinin algılama kapasitesine sahip olduğu bütün kodlara komut kümesi adı verilir.

İşlemcinin Temel Bileşenleri

İşlemcinin ana olarak dört temel bileşeni bulunur. Bu bileşenlerden birinin eksikliği, işlemcinin düzgün çalışmamasına hatta hiç çalışmamasına neden olabilir:

  • Aritmetik ve Mantıksal İşlem Birimi (Arithmetic Logic Unit - ALU): İşlemcinin en önemli bileşenidir. Adından da anlaşılacağı üzere toplama, çıkarma, çarpma ve bölme gibi işlemler bu birimde gerçekleştirilir. İşlemcinin aritmetik ve mantıksal işlem birimi ne kadar fonksiyonelse, işlemci de o kadar değerli olur.
  • Komut Çözücü (Instruction Decoder): Kodların faaliyete geçirilmesi için işlemcinin yapması gereken işlemleri başlatır ve komutun çalıştırılabilmesi için gerekli işlemleri belirler.
  • Kaydediciler (Registers): İşlemcinin ana belleğindeki veriler, işlenebilmek için geçici olarak kaydedicilerde bekletilir.
  • Veriyolu (Bus): İşlemcinin diğer donanım birimleriyle olan iletişimini sağlayan elektriksel yollardır. 32-bit, 64-bit gibi kavramlar veriyollarının özelliğine göre belirlenir.

İşlemciler, modern elektronik cihazların en kritik bileşenlerinden biridir ve teknolojinin gelişmesiyle birlikte işlemcilerin performansı ve kapasiteleri sürekli olarak artmaktadır. Bu da daha hızlı, daha verimli ve daha küçük cihazların üretilmesine olanak tanımaktadır.

Yeni Soru Sor / Yorum Yap
şifre
Sizden Gelen Sorular / Yorumlar
soru
Gaziyüddin 04 Ağustos 2024 Pazar

İşlemcinin ne kadar önemli olduğunu biliyordum, ama bu kadar detayıyla anlattığınızda daha da farkına vardım. Peki, işlemcinin içindeki ALU'nun aritmetik ve mantıksal işlemleri tam olarak nasıl gerçekleştirdiğini biraz daha açıklayabilir misiniz? Mesela, toplama işleminde hangi adımlar izleniyor?

Cevap yaz
1. Cevap
cevap
Admin

Gaziyüddin,

ALU'nun Önemi
İşlemcinin temel bileşenlerinden biri olan ALU (Aritmetik Mantık Birimi), aritmetik ve mantıksal işlemleri gerçekleştirdiği için oldukça kritik bir rol oynamaktadır. Bu birim, temel matematiksel işlemlerin yanı sıra mantıksal karar verme süreçlerinde de kullanılır.

Toplama İşlemi Adımları
Toplama işlemi, genellikle aşağıdaki adımlarla gerçekleştirilir:

1. Veri Alma: Toplama işlemi için iki sayı (operant) ALU'ya iletilir. Bu sayılar genellikle işlemci kayıtlarından (register) alınır.

2. İkili Temele Çevirme: Sayılar, ikili (binary) sistemde temsil edilir. Bu, bilgisayarın anlayabileceği bir formatta olması gerektiği anlamına gelir.

3. Toplama İşlemi: ALU, toplama işlemini gerçekleştirmek için genellikle bir "toplama devresi" kullanır. Bu devre, her bit için toplama işlemi yapar ve taşma (carry) durumunu da dikkate alır. Örneğin, iki bitin toplamı 0, 1, 10 veya 11 olabilir. Bu durumda, eğer toplam 2 (ikili sistemde 10) ise, bir sonraki daha yüksek bit için taşma oluşur.

4. Sonuç Üretimi: Toplama işlemi tamamlandığında, ALU sonucu bir kayıt (register) veya bellek hücresine yazar. Böylece, sonuç daha sonraki işlemler için kullanılabilir.

5. Taşma Kontrolü: Eğer toplama sırasında bir taşma durumu oluşmuşsa, bu durum işlemci tarafından kontrol edilir ve gerekli işlemler yapılır.

Bu adımlar sayesinde, ALU aritmetik işlemleri hızlı ve etkili bir şekilde gerçekleştirmektedir. Umarım bu açıklamalar, ALU'nun çalışma prensiplerini daha iyi anlamanıza yardımcı olur.

Çok Okunanlar
Kalp Ne İşe Yarar?
Kalp Ne İşe Yarar?
Madecassol Krem Ne İşe Yarar?
Madecassol Krem Ne İşe Yarar?
Haber Bülteni
Popüler İçerik
Evernote Ne İşe Yarar?
Evernote Ne İşe Yarar?
Asiviral Krem Ne İşe Yarar?
Asiviral Krem Ne İşe Yarar?
Spiral Ne İşe Yarar?
Spiral Ne İşe Yarar?
Bepanthol Krem Ne İşe Yarar?
Bepanthol Krem Ne İşe Yarar?
Pruzon Merhem Ne İşe Yarar?
Pruzon Merhem Ne İşe Yarar?
Güncel
Squat Ne İşe Yarar?
Squat Ne İşe Yarar?
Güncel
Bricanyl Şurup Ne İşe Yarar?
Bricanyl Şurup Ne İşe Yarar?
Güncel
Google Hesabı Ne İşe Yarar?
Google Hesabı Ne İşe Yarar?
İnternet Ne İşe Yarar?
İnternet Ne İşe Yarar?
Gps Nedir Ne İşe Yarar?
Gps Nedir Ne İşe Yarar?
Balenli Sütyen Ne İşe Yarar?
Balenli Sütyen Ne İşe Yarar?
Google Play Hizmetleri Ne İşe Yarar?
Google Play Hizmetleri Ne İşe Yarar?
Fucidin Krem Ne İşe Yarar?
Fucidin Krem Ne İşe Yarar?
Canesten Krem Ne İşe Yarar?
Canesten Krem Ne İşe Yarar?
Şap Taşı Ne İşe Yarar?
Şap Taşı Ne İşe Yarar?
İcloud Ne İşe Yarar?
İcloud Ne İşe Yarar?
Excipial Lipo Emülsiyon Ne İşe Yarar?
Excipial Lipo Emülsiyon Ne İşe Yarar?
Apranax Ne İşe Yarar?
Apranax Ne İşe Yarar?
Hamilelikte Progestan Ne İşe Yarar?
Hamilelikte Progestan Ne İşe Yarar?
Tranko Buskas Ne İşe Yarar?
Tranko Buskas Ne İşe Yarar?
Kiraz Sapı Ne İşe Yarar?
Kiraz Sapı Ne İşe Yarar?
Sivex Losyon Ne İşe Yarar?
Sivex Losyon Ne İşe Yarar?
Sütyen Ne İşe Yarar?
Sütyen Ne İşe Yarar?
Adobe Reader Ne İşe Yarar?
Adobe Reader Ne İşe Yarar?
Yüksek Lisans Ne İşe Yarar?
Yüksek Lisans Ne İşe Yarar?
Esp Nedir Ne İşe Yarar?
Esp Nedir Ne İşe Yarar?
Lens Ne İşe Yarar?
Lens Ne İşe Yarar?
Göz Ne İşe Yarar?
Göz Ne İşe Yarar?
Gebelikte Coraspin Ne İşe Yarar?
Gebelikte Coraspin Ne İşe Yarar?
Toprak Ne İşe Yarar?
Toprak Ne İşe Yarar?
Pudra Ne İşe Yarar?
Pudra Ne İşe Yarar?
Arveles Ne İşe Yarar?
Arveles Ne İşe Yarar?
Kibarlı Panax Ne İşe Yarar?
Kibarlı Panax Ne İşe Yarar?
Anestol Krem Ne İşe Yarar?
Anestol Krem Ne İşe Yarar?
Buscopan Ne İşe Yarar?
Buscopan Ne İşe Yarar?