Lisans Ne İşe Yarar Ekonomik faaliyetler içerisinde ürün kalitesi ve marka değeri önemli bir yer tutar. Marka, ürüne verilen isimdir ve lisans ise bu ürünün başka yerde üretilmemesi için hukuki güvence sağlar. Lisans, yetki veya izin belgesi anlamına gelir ve ekonomik hayatın temel yapısını oluşturan mal ve hizmetlerin kaliteli ve hedef kitleye uygun şekilde üretilmesi ve piyasada tutunmasını sağlar. Lisans, marka ile isimlendirilir ve çeşitli alanlarda karşımıza çıkar. Bu alanlar arasında futbolcu lisanslarından akademik lisanslara, ithalat-ihracat lisanslarından otomobil üretim lisanslarına kadar geniş bir yelpaze bulunur. Lisans Sözleşmesi Lisans, belli şartlar altında ve bir bedel karşılığında, lisans veren kişi veya tüzel kişilik tarafından lisans alan kişiye markanın ayni ve nakdi haklarını kullanma yetkisi veren sözleşmelerdir. Bu lisans hakkı, kişiler veya tüzel kişilikler arasında olabilir. Lisans veren markalar, verdikleri lisansın marka değerini düşürmemesi için gerekli tedbirleri alırlar. Örneğin, lisans isteyen kişilerin aynı işle uğraşıp uğraşmadıklarını ve lisansın marka değerini yükseltip yükseltemeyeceğini araştırırlar. Lisans isteyen kişiler, lisansın marka değerini yükseltebileceğini lisans sahibine inandırabilirlerse, marka sahibi lisansı verebilir. Aksi durumda, lisans verilmez. Lisans sözleşmesi yapıldığında, lisans veren, lisans verdiğine dair kendi markası üzerine tescil yaptırır. Lisansı satın alan kişi ise kendi markası üzerine lisans tescili yaptırır. Yapılan anlaşmalara göre lisans sahibinin ismi veya logosu, lisansı satın alan kişinin ürettiği ürün üzerinde gösterilir. Lisans Ne İşe Yarar ve Satın Alan İçin Önemi Nedir? Lisans markasını alan kişi, kendi siciline kaydettirdiği lisansı belli anlaşmalar ile üçüncü kişilere devredebilir ve bu nedenle lisans sözleşmesi yapılırken bu konu üzerinde hassasiyetle durulmalıdır. Sözleşmede aksi bir hüküm bulunmadıkça lisans, tüm ülkeyi kapsar. Lisans veren kişi veya tüzel kişilik, lisans sözleşmesini kısıtlayabilir. Örneğin, verilen lisansın belli bölgelerde kullanılamayacağı veya alınan bir futbolcunun belli takımlara karşı oynayamayacağı gibi şartlar getirilebilir. Benzer şekilde, yurt dışında üretilen belirli bir otomobilin yurt içinde üretilebilmesi için lisans sözleşmesi yapılmalıdır. Bu sözleşmeye göre otomobil aynı şekilde üretilebilir, fakat lisans sahibi firmaya belli oranda gelir vermesi gerekir. Ayrıca lisans sözleşmesine, ne kadar süreyle ne kadar araç üretileceği ve üretim süresinin ne kadar devam edeceği gibi şartlar konulabilir. Lisans Hakkı ve Tescilli Markanın Kullanımı Lisans sahibi, mal ve hizmetin üretimini veya kullanımının tamamını veya bir kısmını lisans alan kişiye verebilir. Uygulamada, lisansın tamamının verilmesi nadir görülür. Bu tür bir durum, markanın itibarının zedelenmesine hatta yok olmasına neden olabilir. Daha çok iflas etmek üzere olan markalar ve futbolcu transferlerinde görülür. Lisans ürününün yarıdan fazlasının verilmesi işletmeler için risk teşkil eder. Bu tür işletmeler piyasada karşılarına rakip çıkartmış olurlar. Önemli markalar, genellikle yüzde 25 ile 50 arasında lisans hakkı satarak hem kendilerine gelir sağlarlar hem de verdikleri lisans karşısında rakip olarak duramazlar. Lisans Anlaşmazlıkları Anlaşmazlıklarda yetkili mahkemenin hangi mahkemeler olduğu lisans sözleşmesine konulabilir. Eğer belirtilmezse, yetkili mahkeme, lisansı veren markanın bulunduğu yerdeki mahkemelerdir. Lisans almak isteyen kişiler, alacakları lisansları yetkili işletme ve kişilerden almak için titiz bir araştırma yapmalıdır. Sahte veya çakma markalardan alınmaya çalışılan lisanslar, lisans aldığını düşünen kişileri hayal kırıklığına uğratabilir. |